DLACZEGO DZIECI POTRZEBUJĄ INNYCH DZIECI ?
Dzieci potrzebują kontaktu z innymi dziećmi, ponieważ to w dużej mierze dzięki nim poznają reguły rządzące relacjami między ludźmi. Początkowo są to kontakty dość nieudolne, wreszcie coraz bardziej emocjonalne - w wieku przedszkolnym pojawiają się pierwsze przyjaźnie, by w okresie szkolnym przejść w jeszcze bardziej zaawansowaną formę. Decydujący głos w życiu dziecka grupa rówieśnicza zaczyna mieć w wieku nastoletnim. Dzieci potrzebują innych dzieci do prawidłowego rozwoju. Nie wolno jednak zapominać także o dobrej zabawie!
Wiek 0–3
Najnowsze badania pokazują, że dzieci są sobą wzajemnie zainteresowane już w pierwszych miesiącach życia. Starsze niemowlęta zapraszają do zabawy inne dzieci, sprawdzając wzajemne granice. Ciekawość staje się ich pierwszym doświadczeniem, istotnym dla dalszego rozwoju społecznego.
Wiek 3–6
Pierwsze, bardziej intensywne relacje pojawiają się w wieku przedszkolnym. To właśnie wtedy dzieci coraz bardziej zainteresowane są zabawą z innymi. Zabawa służy nie tylko rozładowaniu napięcia czy spożytkowaniu energii, ale uczy zachowań społecznych, słuchania i współpracy. Wciąż najważniejszym autorytetem pozostają jednak rodzice.
Największe zmiany, jakie zachodzą w kontaktach z innymi na tym etapie to:
- brak usilnego podążania wzrokiem za rodzicem,
- pierwsze próby nawiązania bardziej złożonych relacji z innymi dziećmi,
- pierwsze próby badania swoich granic i granic innych osób (doskonale widać to na przykładzie zabawek i początkowej niechęci dzieci do dzielenia się nimi – to etap, w którym dziecko uczy się zachowań społecznych, sprawdza, co mu się bardziej opłaca, jakie korzyści płyną z tego, że podaruje komuś swój przedmiot),
- rozwój zainteresowań w oparciu o zainteresowania reszty grupy.
Dzięki kontaktom z grupą rówieśniczą dziecko:
- definiuje siebie,
- nabiera kompetencji społecznych i uczy się zasad, które rządzą kontaktami między ludźmi,
- tworzy pierwsze relacje poza rodziną,
- buduje samoocenę,
- uczy się współpracy, empatii, współdziałania,
- kształtuje poczucie sprawstwa,
- kreatywnie spędza czas.
Gdzie najłatwiej o kontakty z innymi dziećmi?
Początkowo w rozwijaniu nowych znajomości pomagają zwykła, osiedlowa piaskownica i podwórko. Z czasem coraz większą rolę mogą odgrywać zajęcia dla dzieci (szczególnie jeśli rodzice nie mają własnej, zaprzyjaźnionej grupy innych rodziców z małymi dziećmi), przedszkole, później szkoła. Dobrze, gdy starsze dziecko ma okazję sprawdzić się w kontaktach z rówieśnikami również poza szkołą – np. na tematycznych koloniach organizowanych wokół dziecięcych zainteresowań. Idealnie, gdy o tych kontaktach decyduje samo, zapraszając kolegów do swojego domu i spędzając z nimi popołudnia. Rolą rodzicielską jest te kontakty umożliwiać.