„JESTEŚ TYM, CO JESZ” - Kilka słów o wychowaniu prozdrowotnym

 

 

            Wiek przedszkolny to optymalny moment do wychowania prozdrowotnego. Dziecko w wieku przedszkolnym z jednej strony dąży do dominacji, pragnie być samodzielne, z drugiej zaś bliskość matki i to, co ona mówi jest dla niego najważniejsze. Przedszkolak zadaje mnóstwo pytań, poszukuje wiedzy, oczekuje odpowiedzi na nurtujące go wątpliwości. Wiek przedszkolny jest szczególnym okresem rozwojowym. Małe dziecko jak gąbka chłonie pozytywne  zachowania, nawyki i zwyczaje dorosłych. Są one wzorem postępowania i drogowskazem na przyszłość.

     Wychowanie mające charakter wielopłaszczyznowy i będące procesem długotrwałym powinno dążyć do zamierzonych skutków. To rodzice są odpowiedzialni za prozdrowotne wychowanie swoich dzieci. Proces ten uzupełnia, wspomaga i kompensuje przedszkole, a szkoła go kontynuuje. To opiekunowie swoim przykładem, postawą powinni wpajać najmłodszym, w którym kierunku podążać; aby dorosłość stała się pozytywną sumą własnego dzieciństwa. W przedszkolu dziecko ma okazję dowiedzieć się, jak należy się zdrowo odżywiać. Powodzenie szeregu działań podejmowanych przez nauczycieli i pomocniczy personel przedszkola w tym zakresie uzależnione jest od współpracy ze środowiskiem rodzinnym. Zagadnienia związane z prawidłowym żywieniem omawiane są w przedszkolu nie tylko podczas głównych zajęć, ale także w naturalnych sytuacjach, takich jak jedzenie posiłków. Dzieci zapoznają się z zasadami właściwego odżywiania i dowiadują się dlaczego jedzenie warzyw, owoców, produktów mlecznych ma pozytywny wpływ na zdrowie.

            Aby właściwie kształtować nawyki prozdrowotne u małego dziecka należy zwrócić uwagę na:

  • Odpowiednio zbilansowaną dietę
  • Zdrowe przekąski w postaci suszonych owoców, orzechów, nasion, kiełków itp.
  • Świeże soki, herbatki owocowe, czystą wodę albo z dodatkiem cytryny, miodu, zamiast bezwartościowych kolorowych napojów
  • Aktywność ruchową
  • Przestrzeganie higieny
  • Odpowiednią dawkę snu
  • Dozowanie przebywania przed telewizorem i komputerem

Właściwe żywienie dziecka oznacza jego zdrowie nie tylko w okresie rozwoju, ale także w dorosłym życiu. Dieta w wieku przedszkolnym powinna być oparta na pełnowartościowym programie żywieniowym i musi uwzględniać odpowiednią ilość dobrej jakości podstawowych składników odżywczych t.j. białka, węglowodany, cukry, sole mineralne i witaminy.

Dzieci powinny znać podstawowe zasady prawidłowego odżywiania się, mieć świadomość co to znaczy zdrowe odżywianie, dlaczego należy się zdrowo odżywiać. Powinny wiedzieć, że zdrowo odżywione dziecko mniej choruje, ma dużo energii, jest sprawne fizycznie itp. I że powinno starać się przestrzegać zasad zdrowego żywienia.

Żywność naturalna bogata w substancje odżywcze potrzebne rozwijającemu się dziecku. Produkty naturalne są najlepiej przyswajalne przez nasz organizm. Produkty wysokoprzetworzone tracą na wartości odżywczej i są uzupełniane przez dodawanie tzw. sztucznych witamin. Te wszystkie substancje dodatkowe nie są obojętne dla organizmu i mają negatywny wpływ na zdrowie i rozwój dzieci. Dlatego w obecnych czasach jest dużo alergików, osób otyłych, dzieci z zaburzoną koncentracją i nadpobudliwością.

Dzieci w wieku przedszkolnym uczą się poprzez naśladowanie rodziców, nauczycieli oraz innych dzieci. Należy przełamywać opory dzieci, indywidualne upodobania smakowe. Należy zachęcać dzieci do spożywania, nie zmuszać. Zachęcać do eksperymentowania z nowymi smakami, potrawami.

Wszystkie zmiany powinny być wprowadzane w sposób stopniowy i spożywane w przyjaznej atmosferze.

„Jak odprowadzać dziecko do przedszkola?”

 

Odpowiedź na pytanie „Jak odprowadzać dziecko do przedszkola?” można zamknąć w jednym słowie – POGODNIE.

Rodzice są najważniejszymi osobami z otoczenia dziecka, pokazują mu świat i pomagają go zrozumieć. Dziecko widzi otoczenie i uczy się go w bezpośredni sposób, poprzez zmysły – dotyk, smak, wzrok, słuch i węch. Wtedy też doświadcza miłych lub nieprzyjemnych doznań.

Rodzice uczą swoje dzieci również w sposób pośredni. Tłumaczą dziecku co jest miłe, przykre, dobre, a co może budzić niechęć, lęk lub zagrożenie. Dziecko poprzez obserwację rodziców uczy się codziennie otaczającego świata. Poprzez ich emocje, akceptację lub negacje różnych rzeczy rozpoznaje, co jest dobre, a co złe. Dlatego też, jeśli rodzice są zdenerwowani lub niepewni w danej sytuacji, to dziecko to natychmiast wyczuwa.

Taką nową sytuacją, z którą muszą zmierzyć się zarówno rodzice jak i dzieci jest oddanie do przedszkola. Na to jak zostanie odebrana rozłąka z rodzicami mają wpływ również poprzednie doświadczenia dziecka z rozstań, gdy nie uczęszczało jeszcze do przedszkola.

Jest kilka wskazówek, które mogą ułatwić i sprawić, aby ta nowa sytuacja przebiegła pomyślnie.

Pozytywne emocje już od samego rana.

Ważne są tu przede wszystkim emocje rodziców, jakie towarzyszą podczas rozstawania się z dzieckiem w przedszkolu. Niezwykle istotne jest również to, jakimi emocjami obdarzane jest dziecko od rana. Nie wystarczy uśmiech w budynku przedszkola, gdy od rana dziecko poddane jest negatywnym emocjom rodziców. Jeśli rodzic się denerwuje lub jest pełen leku, to dla dziecka jest to jasny sygnał, że dzieje się coś złego, coś, czego należy się bać. Jeśli rodzic ma w sobie wysoki poziom lęku o dziecko w równych sytuacjach powinien ćwiczyć pozostawanie dziecka pod opieką innych osób. Dlatego też do rozpoczęcia przedszkola powinni się przygotować również rodzice.

Teraz mamy już wrzesień, a więc co zrobić?

Najważniejszy jest teraz spokój i pogodny nastrój przed wyjściem domu do przedszkola. Poranek należy zaplanować wcześniej. Dobrze jest zadbać o następujące elementy:

  • Przygotowanie wieczorem wszystkiego, co potrzebne do przedszkola;
  • Włączenie dziecka w powyższe czynności;
  • Ubranie dziecka wygodnie i w to, co lubi.

Poranne wychodzenie z domu powinno być normalną czynnością, bez zbytniego przeciągania w ubieraniu, bez dodatkowych zabaw, bez porannego oglądania filmów. Odprowadzanie do przedszkola powinno stać się jedną z codziennych czynności, a nie wyjątkowym wydarzeniem. Rodzice muszą zapanować na swoimi emocjami, swoimi lękami, bo przecież nic złego się nie dzieje. Pójście dziecka do przedszkola jest dla niego jak najbardziej dobre. Dzieci są bardzo ciekawe i otwarte na nowe doświadczenia. Nie boją się poznawania nowych rzeczy, o ile opiekunowie nie wzbudzają lęku przed nowymi sytuacjami. Dziecko poszerza krąg znajomych i poprzez dłuższy kontakt z innymi dziećmi nabywa doświadczeń, a każde z nich jest dla niego cenne.

Czy towarzyszyć dziecku w przedszkolu, czy szybko wychodzić?

            Odpowiedź na to pytanie jest prosta. Im krótsze są rozstania, tym szybciej dziecko zajmie się nowym otoczeniem, którego jest ciekawe.

Odpowiedź na to pytanie jest prosta. Im krótsze są rozstania, tym szybciej dziecko zajmie się nowym otoczeniem, którego jest ciekawe. Obserwując rozstania rodziców z dziećmi, często to rodzice sami przedłużają rozstania – jeszcze jeden buziaczek, jeszcze raz trzeba wytłumaczyć, gdzie leżą buciki, jeszcze raz zapewnić, że przyjdę i jeszcze jeden raz…

Na podstawie doświadczenia proponuję spokojne i w normalnym tempie rozebranie dziecka, całusek, a następnie rozstanie.  Życzenie miłej zabawy sprawi dziecku przyjemność, a przede wszystkim i pomimo wszystkiego dziecko powinno dostać UŚMIECH. Uśmiechnięty od wewnątrz rodzic, pełen dobrych emocji daje dziecku przekaz, że wszystko jest i będzie w porządku. 

Uczymy dziecko odpowiedzialności

Jednym z najważniejszych zadań rodziców i wychowawców jest nauczenie dziecka odpowiedzialności, uświadomienie mu, że każdy czyn pociąga za sobą określone konsekwencje. Przede wszystkim należy wymagać od dziecka odpowiedzialności adekwatnie do wieku i pozwolić mu czasem spróbować gorzkich owoców niewłaściwego postępowania

Każdy rodzic chciałby, aby jego dziecko było jak najwcześniej odpowiedzialne i ponosiło konsekwencje za swoje czyny. Niestety, zdolność ta nie jest taka łatwa do osiągnięcia. Ważne jest zatem powierzanie dziecku w wieku przedszkolnym takich obowiązków, które mogą sprawić mu przyjemność i dzięki którym może się również czegoś nauczyć, na przykład:

  • samodzielne mycie rąk, zębów
  • posługiwanie się sztućcami
  • samodzielne ubieranie
  • uczestniczenie w niektórych pracach porządkowych
  • sprzątanie swojego pokoju
  • ścielenie łóżka
  • nakrywanie do stołu
  • wynoszenie śmieci, itp.

Czasami będzie to przysłowiowa „orka na ugorze”, ale nie wyręczajmy swoich pociech z powierzonych im obowiązków.

Zapominamy również, jak ważną rolę spełnia akceptacja.
Dziecko akceptowane uczy się też akceptować i zdobywać poczucie własnej wartości. Staje się samodzielne, konstruktywnie radzi sobie ze zwykłym rozczarowaniem oraz cierpieniem wieku dziecięcego i młodzieńczego. Dziecko musi czuć, że jest kochane. Możemy nagradzać jego właściwe zachowania i niekoniecznie musi to być nagroda rzeczowa, wystarczy dobre słowo. Nigdy nie poniżajmy dziecka, bo wtedy czuje się ono winne, odczuwa niesprawiedliwość i reaguje przekornie.

Przedszkole także bierze czynny udział w uczeniu odpowiedzialności. Bardzo ważne jest jednak to, aby rodzice, wychowawcy i nauczyciele pozostawali ze sobą w stałym kontakcie, aby móc wspólnie ustalić najważniejsze potrzeby dziecka i znaleźć właściwe metody wychowawcze. Przedszkole jest nie tylko terenem zdobywania informacji i umiejętności, ale również miejscem kształcenia woli, charakteru i osobowości dziecka.

Główne zalecenia w zakresie egzekwowania obowiązków sprowadzają się do następujących wskazań:

  • sprawić, by obowiązki zyskały na znaczeniu w życiu całej rodziny
  • należy starać się w miarę obiektywnie ocenić możliwości dziecka, nie wymagać niezwykłych osiągnięć, ale  systematyczności i pilności
  • należy skorelować aspiracje i dążenia dziecka z jego zamiłowaniami, poziomem uzdolnień i warunkami fizycznymi
  • w przypadku trudności niezbędne jest zorganizowanie konkretnej pomocy. Nie należy tego unikać, bać się, wstydzić, odwlekać w nieskończoność.

 

To, co najważniejsze w relacji rodzic-dziecko, to właśnie poczucie wzajemnego przywiązania i zaufania,

na tym gruncie rodzą się wartości i odpowiedzialność.

Nie zapominajmy, że nasze dzieci będą w przyszłości przekazywać to dziedzictwo

własnym dzieciom.