KONCENTRACJA UWAGI U DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

Koncentracja to umiejętność skupiania
i utrzymywania uwagi na ściśle określonych zadaniach. Umiejętność ta rozwija się stopniowo w toku życia człowieka.

U małych dzieci występuje uwaga mimowolna czyli przyciągana bez ich woli przez np. poruszający się przedmiot czy głośny dźwięk. W wieku przedszkolnym tj. od około 3 roku życia rozwija się tzw. uwaga dowolna – gdy sami kierujemy naszą uwagę np. by wysłuchać polecenia lub wykonać jakieś zadanie. Jej największy rozwój następuje w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym. Uwaga dzieci w wieku przedszkolnym nie jest ani trwała, ani przerzutna i podzielna, dziecko często zmienia przedmiot zainteresowania, odrywa się od jednej czynności lub zabawy, aby przejść do następnej, często przerywa rozpoczętą czynność, gdy zaczyna się nudzić - wtedy jego uwaga jest przede wszystkim mimowolna, skoncentrowana na bodźcach silnych i atrakcyjnych.

CO WPŁYWA NA KONCENTRACJĘ UWAGI
U DZIECI?

Na różnice w zdolnościach uwagi mają wpływ wrodzone predyspozycje
i doświadczenia dziecka, styl wychowawczy rodziców. Bardzo ważny jest też wiek dziecka. W wieku ok. 6 lat zauważa się gwałtowny rozwój umiejętności koncentrowania się, zdolności do przesunięcia własnych potrzeb, by zrealizować narzucone zadania, zwiększa się umiejętność panowania nad swoimi emocjami.

Na umiejętność koncentrowania się wpływa również sprawność zmysłów. Niedosłuch, zaburzenia wzroku, trudności ruchowe utrudniają dziecku koncentrację uwagi. Warto więc sprawdzić czy dzieci dobrze widzą, słyszą, jak wygląda ich rozwój ruchowy.

Zadaniem opiekuna jest również zapewnienie dziecku odpowiednich warunków psycho-fizycznych, tzn. wyłączenie telewizora, ograniczenie liczby bodźców rozpraszających w pomieszczeniu, w którym pracuje dziecko. Należy pamiętać również o jak najczęstszym włączaniu ćwiczeń koncentracji uwagi w naturalną aktywność dziecka (zabawę, czynności samoobsługowe), motywowaniu go do pracy poprzez nagrodę niematerialną (np. pochwała, wyróżnienie) oraz dostrzeganie jego wysiłku.

koncntra2017

Zbyt wiele bodźców nie sprzyja koncentracji.

 

 KONCENTRACJA UWAGI - ĆWICZENIA

Koncentracja uwagi, zarówno słuchowa, jak i wzrokowa, jest jednym
z czynników gwarantujących późniejsze sukcesy dzieckaw szkole. Maluchy, które wykazują deficyty w zakresie uwagi, mogą trenować koncentrację poprzez wykonywanie różnego rodzajućwiczeń edukacyjnych.

Przykładowe ćwiczenia wspomagające koncentrację uwagi:

LAMPA, NOS, PODŁOGA – mówimy podane słowa i pokazujemy je ręką (prosimy aby dziecko pokazywało z nami), potem prowadzący zabawę co innego mówi, co innego pokazuje (prosimy dziecko aby pokazywało tylko to co mówimy);

CZYTANIE OPOWIADANIA – dorosły czyta opowiadanie lub bajkę, a dziecko ma za zadanie reagować na sygnały (np. umówione słowo „rycerz”) klaśnięciem;

WYSTUKIWANIE RYTMU – dziecko ma za zadanie wysłuchać rytmu zademonstrowanego przez osobę dorosłą (np. za pomocą dzwonków, bębenka lub klaśnięciami), a następnie wystukać go samodzielnie;

DRUKARKA – rysujemy na plecach dziecka figury geometryczne, proste obrazki, dziecko ma za zadanie odgadnąć rysunek lub narysować odpowiedź na kartce;

SZCZEGÓŁY –wyszukiwanie szczegółów na rysunkach lub różnic między ilustracjami;

LABIRYNTY;GŁUCHY TELEFON;

GRY PLANSZOWE I UKŁADANKI – np. puzzle, bierki, mozaika, Memo, itp.

                                                              

 

Przygotowała mgr Katarzyna Zabagło

Co to są prawa dziecka?

Janusz Korczak powiedział kiedyś „nie ma dzieci są ludzie”. I to jest prawda. „Dziecko to także człowiek tylko, że jeszcze mały...”. Przecież każdy dorosły kiedyś również był dzieckiem. Tak więc, podobnie jak każdy dorosły, dziecko jest właścicielem pewnych praw i wolności. Nazywają się one prawami człowieka. Źródłem tych praw jest godność człowieka, zwana również człowieczeństwem.

W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zapisana jest ona w art. 30:

„Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych”. 

Z godności wywodzą się dwie zasady: wolność i równość, które są podstawą wszystkich praw człowieka. Wolność oznacza to, że człowiek nie jest własnością kogokolwiek, posiada wolną wolę, może samodzielnie podejmować decyzje i świadomie ponosić za nie odpowiedzialność (dziecko uczy się tego w trakcie dojrzewania). Równość oznacza, że każde dziecko ma takie same prawa i ma być tak samo traktowane przez wszystkich bez jakiejkolwiek dyskryminacji.

Dlaczego wobec tego mówi się o prawach dziecka?

Otóż, ze względu na to, że człowiek przed i po urodzeniu (zwany dzieckiem) nie jest w stanie funkcjonować samodzielnie, uznano, iż do pewnego momentu swojego życia musi pozostawać pod opieką dorosłych.  

Kto to jest dziecko?

Konwencja o Prawach Dziecka w art. 1. definiuje „dziecko” jako  „każdą istotę ludzką w wieku poniżej osiemnastu lat, chyba że zgodnie z prawem odnoszącym się do dziecka uzyska ono wcześniej pełnoletniość”.

W rozumieniu ustawy z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka „dzieckiem jest każda istota ludzka od poczęcia do osiągnięcia pełnoletniości (Art.2.1.). Uzyskanie pełnoletniości określają odrębne przepisy(Art.2.2).

Najważniejszymi opiekunami są rodzice. Jednak wtedy, gdy ich zabraknie lub nie wywiązują się ze swoich obowiązków rodzicielskich lub nie dają sobie samodzielnie rady z opieką nad dzieckiem, to państwo w myśl zasady pomocniczości musi im pomóc lub przejąć ich obowiązki.

Art. 72. Konstytucji RP

Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.
Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych.

Ale to wszyscy dorośli powinni brać udział w rozwoju umysłowym i fizycznym dziecka, gdyż dzieci są największym bogactwem każdego społeczeństwa i w przyszłości to one będą decydowały o swojej wspólnocie, państwie, globie. Należy je więc bardzo dobrze do tej roli przygotować. Ma to robić rodzic, nauczyciel, lekarz, policjant, polityk itd.

Dziecko nie jest własnością dorosłych. Jest słabsze od dorosłych, dlatego też musi posiadać dodatkową ochronę przed siłą dorosłych. Taką ochronę dają im prawa dziecka zapisane w Konwencji o prawach dziecka. Konwencja powtarza katalog większości praw człowieka, ponieważ nie ma sensu zapisania np. praw emerytalnych, gdyż w Polsce uzyskuje się je dopiero w wieku 67 lat. Konwencja natomiast zobowiązuje państwo i dorosłych do szczególnego traktowania dzieci.

Prawa dziecka, podobnie jak prawa człowieka podzielone są według kategorii na prawa:

  • osobiste, umożliwiające rozwój dziecka. Są to: prawo do życia, prawo do tożsamości, prawo do rozwoju, prawo do wychowania w rodzinie, prawo do wyrażania własnych poglądów, prawo do informacji;
  • polityczne lub publiczne, dzięki którym dziecko wyraża swoje poglądy i uczestniczy w życiu swojej grupy, społeczności, państwa. Są to prawa: prawo do wyrażania własnych poglądów, prawo do uczestniczenia w stowarzyszeniach;
  • socjalne, które są obowiązkami państwa i dorosłych do stworzenia odpowiednich warunków do rozwoju umysłowego i fizycznego dziecka. Są to: prawo do godnych warunków życia i odpowiedniego poziomu życia, prawo do opieki zdrowotnej, prawo do odpoczynku;
  • ekonomiczne, umożliwiające dziecku przygotowywanie się do niezależności materialnej od innych. Najważniejszym jest prawo do nauki; ponadto ochrona prawa pracy podejmowanej, czy to w ramach obowiązku nauki czy wakacyjnego zarobku.

Konwencja określa prawa dziecka i tworzy niezbędne warunki jego prawidłowego rozwoju.

W Polsce obowiązuje od 1991r.


Katalog praw dziecka. Według konwencji dziecko ma prawo do:
• Życia i rozwoju - nie można nikogo pozbawić bezprawnie życia;
• Wypowiedzi- w sprawach ważnych, dotyczących danego dziecka, możemy wygłosić swoje zdanie, opinię, oświadczyć swoją wole;
• Życia bez przemocy i poniżania- bicie, znęcanie się, okrutne i poniżające traktowanie są niedopuszczalne;
• Wychowania w rodzinie- nikomu nie wolno zabrać dziecko od rodziców, chyba że rodzice będą osobno, masz prawo do kontaktów z obojgiem rodziców;
• Swobody myśli, sumienia i religii- gdy jesteś już wystarczająco świadomy ( w wieku 16 lat), sam decydujesz o swoim światopoglądzie; wcześniej rodzice mają prawo Tobą kierować;
• Tożsamość- musisz mieć nazwisko, obywatelstwo, poznać swoje pochodzenie; gdy masz 13 lat, musisz być zapytany o zgodę, gdybyś miał być adoptowany, a także gdybyś miał mieć zmienione nazwisko;
• Prywatność- możesz dysponować swoimi rzeczami; masz prawo do tajemnicy korespondencji, nikomu nie wolno bez bardzo ważnych powodów wkraczać w Twoje sprawy osobiste i rodzinne;
• Nauki- możesz uczyć się tak długo, jak długo pozwalają na to Twoje zdolności, możesz pracować, gdy skończysz 15 lat;
• Stowarzyszenia się – możesz należeć do organizacji młodzieżowych; jeśli masz 16 lat, sam decydujesz o swojej przynależności;
• Informacji- powinieneś poznać swoje prawa, mieć dostęp do różnych źródeł wiedzy.
Warto znać swoje prawa ale pamiętajmy, że inny też je mają. Pamiętajmy, że oprócz praw mamy i obowiązki.

 

Ratyfikując Konwencję o Prawach Dziecka, państwo i dorośli zobowiązali się do uznania dobra dziecka za najwyższy cel w traktowaniu człowieka - dziecka. Zobowiązali się również do przygotowanie dziecka do dorosłego życia i ochrony dziecka przed wszelkiego rodzaju przemocą (niewolnictwem, handlem ludźmi, wykorzystywaniem seksualnym, pracą przymusową, udziałem w działaniach zbrojnych).

Ponadto, państwa zobowiązały się do dostosowania instytucji publicznych do działań na rzecz ochrony praw dziecka. W Polsce Konstytucja RP z 1997 r. ustanowiła instytucję Rzecznika Praw Dziecka, który stoi na straży praw i wolności dziecka.

 

ĆWICZENIA SPRAWNOŚCI RUCHOWEJ

I.Ćwiczenia ogólnej sprawności ruchowej:

- chodzenie, bieganie,

- podskoki i skoki obunóż i na jednaj nodze,

- zeskoki,

- czołganie się,

- ćwiczenia równoważne,

- ćwiczenia rąk,

- chwyty i rzuty itp.

II.Wykonywanie czynności samoobsługowych.

 

III. Ćwiczenia manualne:

Nawlekanie korali.
Przewlekanie sznurowadła, sznurka.
Wyginanie z drutu.
Szycie, wyszywanie.
Wycinanie nożycami.
Składanki papierowe, wydzieranki.
Naklejanie.
Ulepianie z gliny, masy solnej, plasteliny, ciastoliny, modeliny.
Ugniatanie kul z papieru.
Układanki typu konstrukcyjnego.
Gra na instrumentach muzycznych


IV.Ćwiczenia sprawności grafomotorycznej (usprawniają rękę, przygotowują do nauki pisania, usprawniają grafikę i tempo pisania). Ogólne wskazówki dotyczące prowadzenia ćwiczeń:

- ćwiczenia powinny rozwijać:, wiarę dziecka we własne siły oraz motywację do pracy,

- początkowo rysujemy na dużych płaszczyznach powierzchni np. na

papierze pakowym, później wykorzystujemy kartki bloku

rysunkowego a następnie zeszyt rysunkowy,

- na początku używamy pędzli, kredy, węgla, flamastrów, później

kredek świecowych, ołówkowych,

- ważne jest malowanie dłońmi, palcami,

- uczymy rysowania linii pionowych później poziomych, skośnych,

następnie wprowadzamy koło (rysując je w kierunku przeciwnym

niż ruch wskazówek zegara), falistą linię, półkola i linię łamaną,

- rysujemy zgodnie z kierunkiem pisania od lewej ku prawej stronie

- karty,

- rysujemy linię ciągiem,

- przechodzimy od wzorów dużych do małych,

- ćwiczenia powtarzamy wielokrotnie, by wytworzyć trwałe ślady,

- utrzymujemy: zabawowy charakter ćwiczeń, różnorodność ćwiczeń,

- obserwujemy dziecko, notujemy w zeszycie obserwacji co dziecku

sprawia trudność, które czynności wykonuje sprawnie.

Ćwiczenia rozmachowe mięśni rąk.
Malowanie dłonią, palcami, patykiem, kredą, pędzlem na dużych powierzchniach płaszczyzn.

Zamalowywanie całych powierzchni.
Malowanie dużych okrągłych form: balony, piłki... (w powietrzu, na tablicy, na kartonie).

Łączenie kreską wyznaczonych uprzednio punktów.
Pogrubianie konturów rysunku pędzlem, pisakiem, ołówkiem.
Wypełnianie konturów rysunków.

B. Ćwiczenia mięśni dłoni i palców wykonywane na małych

przestrzeniach.

1. Wypełnianie pisakami, kredkami konturów rysunków (książeczki do
kolorowania, stemple, kontury powstałe z obrysowanych szablonów):

- zamalowywanie,

- kreskowanie,

- wypełnianie linią ciągła pionową, poziomą, ukośną, falistą.

2. Pogrubianie konturów.
3. Kopiowanie rysunków (kalka: maszynowa, techniczna).
4. Kolorowane według instrukcji.
5. Kolorowanie według wzoru.

C. Ćwiczenia ruchów pisarskich.
1. Obrysowywanie szablonów (wewnętrznych, zewnętrznych).
2. Szlaczki:

- w liniaturze szerokiej, później odpowiadającej liniaturze zeszytu,

- według wzoru cały czas widzianego,

- według wzoru eksponowanego krótko,

- według własnego pomysłu.

3. Łączenie punktów wyznaczających rysunki;
4. Rysowanie na papierze kratkowanym.